Teatr Królewski

Pomysł wystawiania spektakli teatralnych w zabytkowym wnętrzu Muzeum Pałacu w Wilanowie zrodził się na początku 2000 roku, kiedy w ramach działalności edukacyjnej, w bardzo pięknej, acz niewykorzystanej Sali Uczt Jana III, rozpoczął swoją historię, stworzony przez Annę Ruszkowską (członka zarządu stowarzyszenia) Teatr Królewski. Od 2003 roku wystawiane tam były otwarte spektakle dla publiczności indywidualnej i grupowej. Przedstawienia teatralne w Muzeum Pałacu w Wilanowie mają wieloletnią tradycję. W niepowtarzalnej atmosferze oryginalnych wnętrz nabierają wymiaru szczególnego, przenosząc widza w czasie. Istnieją historyczne przekazy o istnieniu takiego teatru za czasów króla Jana III Sobieskiego i jego małżonki Marii Kazimiery, która była wielką miłośniczką tej dziedziny sztuki. Także kolejni mieszkańcy pałacu kultywowali tradycję teatru dworskiego. Możliwość obejrzenia i przeżycia tak rzadkich gatunków sztuki teatralnej, jakimi będą pantomima inspirowana XVIII-wieczną komedią dell'arte, monodram z użyciem języka staropolskiego albo teatr marionetek, teatr cieni, były na pewno dużą atrakcją dla naszych gości i widzów Teatru Królewskiego. Teatr Królewski w okresie swojej działalności był jedynym teatrem działającym w południowej części stolicy. Dzięki swej formule, skromnej acz pięknej scenografii i małoobsadowych przedstawieniach chętnie zapraszany jest na występy gościnne w całej Polsce i poza jej granicami. Od jego początków zespół aktorów i repertuar znacznie się powiększył.

 

Stowarzyszenie Twórcze Scena Królewska

Od 2011 roku Stowarzyszenie Twórcze Scena Królewska (STSK) przejęło wszystkie spektakle istniejącego od 2003 r. Teatru Królewskiego w Muzeum Pałacu w Wilanowie, gdzie Muzeum oraz Sala Uczt tegoż Muzeum były stałą siedzibą Teatru Królewskiego. Od tej daty STSK przygotowało i zrealizowało wiele otwartych spektakli dla publiczności z Warszawy. Zobaczyli je goście z innych miast Polski oraz z zagranicy. STSK miało w repertuarze przedstawienia pantomimiczne oparte na tradycji XVII/XVIII w, które niwelują bariery językowe w odbiorze sztuki. Były to: “Parady J. Potockiego”, “Wesoła opowieść o miłości łzach i złamanych sercach”, “Pierrotów Dwóch”, “Opowieść wigilijna Ch. Dickensa” ponadto również spektakl pantomimiczny, w którym aktorami była młodzież głuchoniema pt. “Czym jest miłość w reżyserii Bartłomieja Ostapczuka. Ogromnym powodzeniem cieszyła się bajka muzyczna „Kot w butach” na podstawie wierszy Jana Brzechwy, spektakl z przesłaniem zarówno dla dzieci jak i dla dorosłych, sztuka na podstawie polskich tekstów klasycznych dla dorosłych pt.:” Dziwowisko sarmackie”, “Alicja w Krainie czarów” w reżyserii Marcina Masztalerza i inne: „Królowa śniegu”, Calineczka, Mały Książe, W świecie bajki; oraz “Pan Pasek i wydra” w reż. Jarosława Kiliana i wiele innych. Spektakle były prezentowane również poza siedzibą Pałacu, m. innymi na Festiwalu Gwiazd w Międzyzdrojach. Trzykrotnie sztuki prezentowane były dla Polonii w Londynie; młodzież maturalna polskiej

szkoły w Londynie przyjechała do Warszawy w celu obejrzenia jednego ze spektakli znajdującego się w  repertuarze teatru. W 2017 roku 2 spektakle: “Historyja Miłości Jana i Marysieńki” oraz “Calineczka” zdobyły wszystkie główne nagrody na Międzynarodowym Festiwalu Marionetkowym w Winnicy (Ukraina). Przedstawienia STSK, prezentują różnorodne formy teatralne, różnorodną technikę, z dużą dbałością o grę aktorską, efekt wizualny, oraz wartość merytoryczną i edukacyjną zarazem. Często nawiązują w swej tematyce do dziedzictwa kulturowego Polski i Europy, choć w repertuarze znajdują się także sztuki japońskie i tureckie. Od wielu lat STSK współpracujE z instytucjami kultury w całej Polsce, występuje w Pałacach i Zamkach będących Muzeami, w Domach Kultury, kilkakrotnie prezentowało sztuki dla żołnierzy Wojska Polskiego. Chętnie uczestniczy w działaniach charytatywnych w szpitalach czy domach opieki społecznej. W 2016 roku spektakl pt. “Historya miłości Jana i Marysieńki” zagrano osobom bezdomnym - podopiecznym OO Kapucynów przy ul. Miodowej w Warszawie. Teatr Wielki Opera Narodowa w Warszawie doceniając dorobek i poziom spektakli o tematyce

historycznej uhonorował teatr, darując Teatrowi Królewskiemu pełną kolekcję bardzo

cennych kostiumów z opery Narciso D. Scarlattiego do wykorzystania w repertuarze Teatru Stowarzyszenia.

 

Teatr w Polsce

Historia teatru polskiego sięga średniowiecza, jednak pełen rozwój i rozbudowa teatru jako formy artystycznej nastąpiły w kolejnych wiekach. Oto krótka historia teatru polskiego:

Pierwsze wzmianki o teatrze polskim pochodzą z okresu średniowiecza z XII wieku, kiedy to pojawiły się inscenizacje religijne w kościołach - dramaty liturgiczne, które przedstawiały sceny biblijne. W XIV i XV wieku teatr zaczął rozwijać się w kontekście obrzędów religijnych i miejskich uroczystości.

W okresie renesansu na ziemiach polskich rozwijała się literatura dramatyczna. Jeden z najważniejszych poetów tego okresu Jan Kochanowski, napisał m.in. "Odprawę posłów greckich" - dramat wierszowany. Teatr dworski był popularny, a spektakle często odbywały się na dworach magnackich. W okresie baroku teatr religijny został zastąpiony przez teatr dworski i miejski. Zaczęły powstawać pierwsze stałe teatry, takie jak Teatr na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie (1635). Komedie i tragedie z tego okresu były często inspirowane wzorami francuskimi i włoskimi. Ożywienie w życiu teatralnym w Polsce nastąpiło we wczesnym oświeceniu. W XVIII wieku teatr zaczął odgrywać ważną rolę w edukacji społecznej. Popularne były komedie moralizatorskie i sztuki satyryczne. W tym okresie działał również teatr lalek, a jednym z najważniejszych dramaturgów był Franciszek Zabłocki. Za panowania Augusta III na jego dworze wystawiane były sztuki, które swoje premiery miały w teatrach zachodniej Europy, odgrywane były w obcych językach i grane były przez trupy aktorskie z Włoch Francji. W tym samym czasie wspomniani wyżej zamożni Magnaci budowali teatry i wyposażali w odpowiedni sprzęt oraz sprowadzali z zagranicy zespoły aktorskie. Osobną dziedziną były teatry szkolne zakładane przy szkołach zakonnych oraz rycerskich, gdzie odgrywane były dramaty o tematyce edukacyjnej, mające wpływać pozytywnie na morale odbiorców. Kolejne zmiany nastąpiły za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego, to z jego inicjatywy powstała pierwsza publiczna stała scena w Warszawie nazwana Teatrem Narodowym. Na początku grane tam były tłumaczone na język polski dostosowywana do polskich warunków społecznych, politycznych i kulturowych komedie obyczajowo satyryczne sprowadzane z Francji i Włoch. Początkowo zatrudniano zespoły aktorskie z Włoch Francji i Niemiec. Z czasem powstał pierwszy stały zespół aktorów polskich. Lata świetności przypadają na okres ponad 30 lat dyrekcji Wojciech Bogusławskiego to wtedy zupełnie zmienił się repertuar, grano nie tylko komedie, ale również dramaty o poważniejszej tematyce trafiające do bardziej ambitnej publiczności. W tym czasie na prowincji w Wilnie, Lublinie, Krakowie i Poznaniu powstawały teatry konkurujące, były one także z dobrym repertuarem. Z czasem zaczęto odchodzić od tego, co proponowało oświecenie i biorąc pod uwagę twórczość dramatyczną zaczęto zwracać uwagę na to, co wnoszą do teatru romantycy. Okres romantyzmu to czas silnego związku teatru z polityką. W tym czasie powstały wielkie dzieła, takie jak "Balladyna" Juliusza Słowackiego czy "Dziady" Adama Mickiewicza. Teatr romantyczny był silnie związany z walką o niepodległość i patriotyzmem. W latach 1830 - 1880 cenzura nie pozwalała na to, aby wystawiać Mickiewicza, Słowackiego, Norwida, Fredry, Szekspira więc odgrywano melodramaty i farsy. Ta sytuacja zmieniła się dopiero pod koniec XIX wieku, kiedy zaczęto ponownie wystawiać utwory twórców emigracji. W ciągu całego XIX wieku istniałe wiele teatrów wędrownych, które w okresie letnim odgrywały swój repertuar w parkach ogródkach, restauracjach dla publiczności na świeżym powietrzu.

​