Dziwowisko Sarmackie
Dziwowisko Sarmackie
Ten spektakl, przenosi widza w świat i kulturę dawnej szlacheckiej Polski. Ukazuje obraz pozytywnych, mało popularnych założeń kultury sarmackiej, które opierają się na zasadach praworządności i honoru. Wartości te stanowią dziedzictwo kulturowe Polski i łamią stereotypowe postrzeganie tej epoki, która zazwyczaj kojarzona jest z biesiadą, prywatą i politycznym buntem. Sztuka zawiera pełne dowcipu dialogi, wesołe intrygi miłosne, ale i sceny nostalgiczne - nakłaniające do refleksji. Jest w niej również czas na pokaz fechtunku i tańca z epoki. W spektaklu wykorzystano teksty zaczerpnięte z: Komedie i Bajki Ignacego Krasickiego, Pan Tadeusz Adama Mickiewicza, Ksiądz Marek Juliusza Słowackiego, Pan Wołodyjowski Henryka Sienkiewicza, Transakcja wojny Chocimskiej Wacława Potockiego, Pierwsza lepsza i Zemsta Aleksander Fredro
Występują: Sylwia Najah, Marcin Masztalerz, Grzegorz Grzywacz
Muzyka: Danuta Kamińska
Scenografia: Eliza Bajor
Kostiumy i choreografia: Sylwia Majewska
Choreografia walki: Przemysław Szajewski
Scenariusz i reżyseria: Marcin Masztalerz
Spektakl sfinansowany ze środków miasta stołecznego Warszawy - Dzielnicy Wilanów, Stowarzyszenia Inicjatyw Społecznych PERES i Muzeum Pałacu w Wilanowie
Premiera 2009 rok
Czas trwania 50 min
Wiek: młodzież i dorośli
Sarmatyzm to koncepcja kulturowa i społeczna, która wyłoniła się w Polsce w XVI i XVII wieku. Termin ten odnosi się do nurtu myślowego, który rozwijał się wśród szlachty polskiej, zwanej szlachtą sarmacką. Sarmaci to lud plemienny, zamieszkujący obszar Europy Wschodniej i Środkowej, a koncepcja sarmatyzmu miała na celu ugruntowanie tożsamości szlacheckiej.
Historia sarmatyzmu jest związana z czasami, gdy Polska była potężnym krajem, obejmującym znaczne terytoria od Morza Bałtyckiego po Morze Czarne. Wówczas polska szlachta, zwana także "szlachtą wolną", uważała się za dziedziców tradycji i ducha Sarmatów. Sarmaci byli przez szlachtę postrzegani jako ludzie wolni, honorowi, wojowniczy i niezależni.
Główne idee sarmatyzmu obejmowały:
-
Wolność szlachecka: Sarmaci uznawali się za ludzi wolnych, posiadających szereg przywilejów i praw, które chroniły ich przed nadużyciami władzy królewskiej.
-
Kultura rycerska: Sarmaci kultywowali idee rycerskie, czcząc wartości takie jak honor, odwaga, lojalność i tradycje rodowe.
-
Ksenofobia i izolacjonizm: Sarmaci wykazywali pewien stopień niechęci do obcych wpływów kulturowych, uważając swoją tradycję za wyjątkową i nie doścignioną.
-
Tolerancja religijna: W ramach Rzeczypospolitej Obojga Narodów (politycznej unii Polski i Litwy), istniała pewna tolerancja religijna, co przyczyniło się do kształtowania koncepcji szlacheckiej wolności.
Jednakże, pomimo swojej atrakcyjnej wizji, sarmatyzm przyczynił się także do pewnych negatywnych aspektów w historii Polski, w tym do oporu wobec reform, utrudniając modernizację i osłabiając państwo polskie w obliczu zmian społecznych i politycznych w Europie. W kolejnych wiekach, zwłaszcza w okresie zaborów Polski, idea sarmatyzmu zaczęła tracić na znaczeniu. Obecnie jest ona bardziej postrzegana jako interesujący element historii kultury polskiej niż aktywnie obecny nurt myślowy.